Có bao giờ bạn nghĩ: “Chúng ta thật sự hiểu rõ về tiền bạc hay chưa?” Đồng tiền chúng ta sử dụng có đúng với mục đích hay tất cả là con số không nếu bạn chi tiêu không hiệu quả? Dưới đây là những lí giải của Nhà kinh tế học Richard Thaler đưa ra, nhằm mục đích giúp con người hiểu rõ hơn về tiền bạc, bên cạnh đó chúng ta biết cách phát triển hơn trong nền kinh doanh, tránh tăng trưởng kinh tế lạm phát.
Richard Thaler – nhà kinh tế học
Ông là người Hoa Kỳ và là giáo sư về Khoa học và Kinh tế Hành vi Ralph và Dorothy Keller tại trường kinh tế Booth của đại học Chicago. được biết nhiều nhất đến như một nhà lý thuyết về tài chính hành vi, và với sự hợp tác của ông với Daniel Kahneman và những người khác trong việc định nghĩa lĩnh vực đó, ngoài ra ông rất thích chơi golf và thưởng thức các loại rượu.
Thaler không chỉ nổi tiếng bởi công trình nghiên cứu của ông, mà còn là đồng tác giả của cuốn sách nổi tiếng “Nudge: Improving Decisions about Health, Wealth, and Happiness”.
Trong cuốn “The Thin Green Line”, Sullivan đã viết: “ Khi bạn đứng ở đỉnh của kim tự tháp giàu có, mọi người vẫn muốn tự coi mình là người ở giới trung lưu. Nguồn gốc của chúng ta đã ăn sâu vào suy nghĩ, khó mà thay đổi”.
Tư duy trong cách lưu trữ tiền
Trong một buổi nói chuyện, ông đã hỏi một câu hỏi với nhà bình luận Paul W. Sullivan của tờ New York Times, mà trong đó đem rượu vang ra làm ví dụ, nhằm minh họa cho hành vi kinh tế học trong một cuốn sách của chính Sullivan, có tên “The Thin Green Line: The Money Secrets of The Super Wealthy”.
Câu hỏi này thực sự đã gây bất ngờ bởi câu trả lời quá đỗi đơn giản, nhưng đã thể hiện cho hầu hết mọi người thấy rằng: Chúng ta vẫn chưa thực sự sử dụng tiền bạc một cách hợp lý.
Giả sử trước đây bạn đã mua một chai rượu với giá 50 USD, nhưng bây giờ giá trị của nó lại tăng lên đến 500 USD, vậy thực chất bạn phải trả bao nhiêu tiền khi uống chai rượu trên ở thời điểm hiện tại? Vậy câu trả lời của bạn là gì, liệu có phải chi phí chính là 50 USD bởi đây là số tiền mà ta đã bỏ ra để mua chai rượu này hay không?
Kế hoạch mới của mua và bán
Câu hỏi trên thực chất chẳng liên quan gì đến rượu cả, mà hóa ra nó lại là một ví dụ minh họa tiêu biểu cho việc có rất nhiều người nhầm lẫn giữa hai kiến thức:
- Chi phí chìm
- chi phí cơ hội.
Chi phí chìm là khoản tiền mà bạn đã bỏ ra, đã tiêu xài và không còn nằm trong ví của bạn nữa. Trong trường hợp này, 50 USD bỏ ra mua rượu chính là chi phí chìm
Chi phí cơ hội là chi phí đã mất khi bạn chọn làm một việc nào đó thay vì một việc khác. Trong trường hợp này, chi phí cơ hội chính là việc chọn uống chai rượu thay vì bán nó với giá 500 USD ngoài thị trường ở thời điểm hiện tại, hoặc thậm chí có thể giữ nó để đợi tăng giá lên nữa, và bán đi trong tương lai.
Như vậy, câu trả lời thực chất chính là: bạn đã tiêu tốn mất 500 USD để uống chai rượu trên, bởi bạn chọn cách thưởng thức nó thay vì đem bán.
Thaler giải thích: “Hầu hết mọi người đều cho rằng hành động này chẳng tốn của họ gì cả, một vài người tôi yêu mến còn nói rằng họ thực sự còn “có lãi” bởi để mua chai rượu này trước kia chỉ phải bỏ ra có 50 USD”. (trong khi hiện tại nó có giá 500 USD).
“Theo một cách nào đó, ví dụ như một người sưu tầm rượu chẳng hạn, họ sẽ uống những chai rượu cũ của mình thay vì đi ra ngoài và mua một chai rượu mới giống y như vậy với giá 500 USD. Thế nhưng thực sự là họ vẫn phải bỏ ra chính xác 500 USD để uống chai rượu cũ, bởi ho vẫn cho rằng việc sử dụng chai rượu này là một món hời, vì trước kia giá mua của nó chỉ là 50 USD.”
Quan điểm của Sullivan
Quan điểm của Sullivan là mọi người thường không sử dụng tiền bạc một cách hợp lý. Chúng ta mua quá nhiều và tiết kiệm quá ít, gây ra những khủng hoảng về tài chính. Những món đồ chúng ta mua đôi khi lại có chi phí lớn hơn những gì chúng ta biết, không chỉ mỗi đồ uống, mà ngay cả những đồ dùng nhỏ nhất trong nhà. Theo đó, chi phí cơ hội đối với những món đồ trên mà chúng ta bỏ ra thực sự cao hơn những gì chúng ta tưởng.
Chúng ta, với những người bình thường sẽ rất khó có thể hiểu sâu hơn về kiến thức tiền bạc và lí giải được như những nhà kinh tế Richard Thaler một nhà kinh tế học nổi tiếng đạt nhiều giải thưởng lớn. Tuy nhiên, nếu ta đọc kỹ và tìm hiểu rõ hơn thì sẽ rất giúp ích cho chúng ta trên con đường kinh doanh, phát triển. Hy vọng, những thông tin trên đây sẽ giúp ích cho tất cả các bạn!
Tham khảo Business Insider