Người da đỏ là người cư dân đầu tiên ở Châu Mỹ, như một vùng dân tộc thiểu số, họ sống và có những văn hoá đặc biệt, thú vị. Hiện nay, trên thế giới, tuy không còn nhiều như trước nhưng vẫn còn một vài nơi có người da đỏ sinh sống. Thử tìm hiểu xem người da đỏ có nguồn gốc, con người thay đổi ra sao? Văn hoá như thế nào? Điểm qua một số thông tin nội dung dưới đây để hiểu rõ hơn về người da đỏ nhé!
Nguồn gốc người da đỏ
Người da đỏ sinh sống ở cả Bắc lẫn Nam Mỹ, hậu duệ của họ nay vẫn còn nhưng là thiểu số. Một số được đồng hóa và hòa nhập vào xã hội chung ở châu Mỹ. Có giả thuyết cho rằng gốc gác những người da đỏ có thể bắt nguồn từ dân châu Á sang Bắc Mỹ qua dải đất liền từng nằm ngang eo biển Bering, Canada, khoảng năm 12.000 trước Công nguyên.
Họ trang trải cuộc sống bằng nghề làm nông, trồng ngô, khoai, đậu hoặc săn bắn làm kế sinh nhai. Ở Bắc Mỹ còn khoảng 40 bộ tộc da đỏ, đông nhất là các bộ tộc da đỏ Navajo, Sioux, Cherokee... Họ thường sinh sống bằng nghề nông như:
- Trồng ngô, khoai,đậu….
- Săn bắn, hái lượm (săn các con bò mộng để làm thịt..)
- Làm liều trại, áo quần bằng da thú
Văn hoá người da đỏ
Những người da đỏ tin rằng, linh hồn các loài động vật sẽ sống mãi cùng linh hồn bộ lạc. Họ chạm khắc những “totem” hình mặt thú trên khúc gỗ để biểu trưng cho linh hồn người thân trong gia đình hay nhân vật quan trọng trong bộ tộc. Trong nền văn hoá của người Mỹ bản địa, người ta tin rằng mỗi người đều mang linh hồn của một loài động vật nhất định.
Khi họ chết đi, linh hồn của họ sẽ sống trong con vật đó. Họ coi thiên nhiên là một món quà của thượng đế và luôn quan niệm rằng, cần phải tôn kính và quý trọng thiên nhiên.
Cuộc sống người da đỏ
Cuộc sống của họ thường xoay quanh gia đình. Họ sống một cuộc sống hài hòa, yên bình cẩn thận, hạn chế tối đa việc đổ chất thải ra môi trường. Cuộc sống yên bình của những người da đỏ kết thúc khi các nhà thám hiểm châu Âu đi đầu là Columbus phát hiện ra “vùng đất mới” này.
Những “nhà thám hiểm” này đuổi những người bản địa ra khỏi nơi ở của họ và chiếm đất để xây nhiều khu đô thị mới.
Black Elk Oglala, bộ tộc Lakota (1863 – 1950) đã từng nói: “Bạn thấy người da đỏ làm mọi việc trong một vòng tròn, vì họ cho rằng sức mạnh của thế giới luôn luân chuyển. Mọi thứ đều cố gắng trở nên tròn trịa: bầu trời, trái đất và tất cả các vì sao. Cơn gió mạnh mẽ nhất là khi cuộn lốc. Chim cũng làm tổ hình tròn bởi chúng cũng giống như chúng ta… Các mùa trong năm thay đổi theo một chu kì vĩ đại. Và cuộc đời mỗi người là một vòng tuần hoàn của những thời thơ ấu. Nơi nào có sự vận chuyển của năng lượng, nơi ấy có sự hiện diện của một vòng tròn”
Nhận định về hình thành tiền của người da đỏ
Giáo sư Lynn Gamble từ Khoa Nhân chủng học tại Đại học California, Santa Barbara, đề xuất rằng việc sử dụng tiền vỏ bắt đầu sớm hơn khoảng 1.000 năm so với những gì người ta nghĩ trước đây ở California, tức là việc sử dụng tiền hạt đã có niên đại khoảng 2.000 năm trước.
Bà nói: “Nếu người da đỏ Chumash sử dụng chuỗi hạt làm tiền cách đây 2.000 năm, thì điều này sẽ thay đổi suy nghĩ của chúng ta về những người săn bắn hái lượm cũng như sự phức tạp về kinh tế và chính trị xã hội của họ”.
Lập luận của giáo sư Gamble
Giáo sư Gamble lập luận rằng các nhà khảo cổ học nên sử dụng bốn tiêu chí để đánh giá xem các hạt được sử dụng làm tiền tệ hay trang sức. Đầu tiên, các hạt vỏ được sử dụng làm tiền tệ sẽ được sử dụng nhiều hơn so với các hạt cho mục đích trang trí; các hạt được tiêu chuẩn hóa cao có thể là tiền tệ; những hạt to hơn, bắt mắt hơn thường được dùng làm vật trang trí, các hạt tiền tệ được phân phối rộng rãi.
Bà nói: “Tôi so sánh các hạt vỏ sò đã được các nhà khảo cổ học ở California chấp nhận là hạt tiền trong hơn 40 năm với một loại khác được phân phối rộng rãi”.
“Chúng cũng được giao dịch khắp California và hơn thế nữa. Thông qua việc khảo sát, đo lường và so sánh các tiêu chuẩn giữa các loại hạt khác nhau, rõ ràng đây có thể là những hạt tiền và xuất hiện sớm hơn nhiều so với những gì chúng ta nghĩ trước đây”. “Chúng tôi biết rằng ngay từ những ngày đầu tiếp xúc với những người Châu Âu, người da đỏ ở California đã buôn bán nhiều loại hàng hóa, bao gồm cả thực phẩm” Giáo sư Gamble nói. “Việc sử dụng các hạt vỏ chắc chắn đã tạo điều kiện rất nhiều cho mạng lưới trao đổi rộng rãi này.”
Trên đây là những hình ảnh đồng thời dẫn chứng về cuộc sống lẫn sự hình thành của người da đỏ từ cách đây 2000 năm trước, họ cũng giống tất cả các con người da màu khác trên thế giới. Ngày nay, người da đỏ vẫn còn sống ở một số vùng cụ thể ở Mỹ. Sau nhiều năm đấu tranh, nhiều bảo tàng được dựng lên và hệ thống giáo dục cũng đưa lịch sử về các bộ tộc người Mỹ bản địa vào giảng dạy như một cách để bày tỏ sự tôn trọng đến những người dân bản địa này.